स्टॉक ही तुम्ही गुंतवणूक केलेली मालमत्ता असते, तर शेअर ही त्या मालमत्तेच्या मोजमापाचे एकक असते. याला इक्विटी असेही म्हणतात. हे जारी करणार्या कॉर्पोरेशनच्या एका अंशाच्या मालकीचे प्रतिनिधित्व करते.
शेअर्सच्या युनिट्सना शेअर्स म्हणतात, जे मालकाला त्यांच्या मालकीच्या किती स्टॉकच्या समान मालमत्तेचे आणि नफ्याच्या प्रमाणात पात्र बनवतात.
स्टॉक हे सार्वजनिकरित्या व्यापार केलेल्या कंपन्यांमधील मालकीचे शेअर्स असतात. पैसे उभारण्यासाठी कंपन्या त्यांना स्टॉक एक्स्चेंजवर जारी करतात, ज्या वेळी गुंतवणूकदार त्यांच्या क्षमतेनुसार त्यांची खरेदी आणि विक्री करतात. स्टॉक्स खरेदी करणे आणि धारण करणे तुम्हाला संपत्ती वाढविण्यात आणि दीर्घकालीन आर्थिक उद्दिष्टे गाठण्यात मदत करू शकते.
शेअर हा कंपनीमधील इक्विटी मालकीच्या युनिटचे प्रतिनिधित्व करतो. समभाग भागधारकांना कंपनीच्या नफा आणि तोट्यावर समान हक्क मिळवून देतो.
शेअर्सचे दोन प्रकार आहेत – इक्विटी शेअर्स आणि प्रेफरन्स शेअर्स.
भागधारकांना कंपनीला सामोरे जावे लागलेल्या कोणत्याही नफा आणि तोट्याचा हक्क आहे.
स्टॉक मार्केट इंडेक्स समान प्रकारच्या स्टॉकचे गट करून तयार केला जातो.
NIFTY हा राष्ट्रीय शेअर बाजाराचा FIFTY आहे. यात 23 आर्थिक क्षेत्रांचा समावेश असलेल्या पन्नास स्टॉक एक्स्चेंजचा समावेश आहे.
सेन्सेक्स हा शेअर बाजाराचा संवेदनशील निर्देशांक आहे. बीएसई (बॉम्बे स्टॉक एक्सचेंज) हे भारतातील सर्वात जुने स्टॉक एक्सचेंज आहे. हा बीएसईवर सूचीबद्ध ३० आर्थिकदृष्ट्या सक्षम आणि सुस्थापित संस्थांचा निर्देशांक आहे.
शेअर्सची किंमत बाजारातील मागणी आणि पुरवठा यावर अवलंबून असते.
Bull market तेजी असते, तर Bear market मंदी असते. Bull market अनेकदा आर्थिक आणि नोकरीच्या वाढीच्या कालावधीशी संबंधित असतात; Bear market आर्थिक घसरणीमुळे आणि कमी होत चाललेल्या अर्थव्यवस्थेमुळे आहेत.

गुंतवणूक सुरू करण्यासाठी, तुम्हाला ब्रोकर किंवा स्टॉक ब्रोकरेज प्लॅटफॉर्मसह ट्रेडिंग खाते आवश्यक आहे. ब्रोकर किंवा स्टॉक ब्रोकरेज प्लॅटफॉर्म तुमच्यासाठी डिमॅट खाते उघडतो.
इक्विटीज हा सामान्यतः सर्वात धोकादायक मालमत्तेचा वर्ग मानला जातो. लाभांश बाजूला ठेवून, ते कोणतीही हमी देत नाहीत. जोखीम अस्थिरतेमुळे आहे. एक अत्यंत अस्थिर स्टॉक त्याच्या किंमतीत दररोज चढ-उताराचा अनुभव घेतो.
शेअर बाजार इलेक्ट्रॉनिक झाला आहे. व्यापाऱ्यांना नोंदणीकृत ब्रोकरकडे ऑनलाइन ट्रेडिंग खाते आवश्यक आहे. शेअर्सची खरेदी किंवा विक्री करण्याच्या सर्व ऑर्डर या ट्रेडिंग खात्याद्वारे होतात.
स्टॉकचे मूल्य ठरवण्याचा सर्वात सामान्य मार्ग म्हणजे कंपनीच्या किंमत-ते-कमाई (P/E) गुणोत्तराची गणना करणे. P/E गुणोत्तर हे कंपनीच्या शेअरच्या किमतीला भागिले त्याच्या सर्वात अलीकडील नोंदवलेले प्रति शेअर कमाई (EPS) बरोबर असते.साधारणपणे, कमी मूल्य असलेले शेअर्स जास्त मूल्यवान शेअर्सपेक्षा जास्त पसंत करतात. जर कंपनी चांगली कामगिरी करत असेल तर ती आशादायक परतावा देऊ शकते.
बाजार भांडवल महत्त्वपूर्ण आहे कारण ते सार्वजनिकरित्या व्यापार केलेल्या कंपनीचे आकार आणि मूल्य निर्धारित करते. हे गुंतवणूकदारांना जोखमीचे मूल्यांकन, कंपन्यांची तुलना आणि बाजारातील ट्रेंड ओळखण्यात मदत करते. रु. 10,000 कोटी किंवा त्याहून अधिक मार्केट कॅप असलेले शेअर्स लार्ज-कॅप स्टॉक्स आहेत. 2 कोटी ते 10 कोटी रुपयांचे मार्केट कॅप असलेले कंपनीचे स्टॉक हे मिड-कॅप स्टॉक्स आहेत आणि 2 कोटी रुपयांपेक्षा कमी असलेले स्मॉल-कॅप स्टॉक आहेत.
गुंतवणुकीपूर्वी, कृपया लक्षात ठेवा की हा तुमचा मेहनतीने कमावलेला पैसा आहे, त्यामुळे तुमच्या संशोधनासोबत हुशारीने गुंतवणूक करा. अनेक tips असू शकतात परंतु आपल्या संशोधनावर अवलंबून रहा.
मराठीत एक चांगली म्हण आहे,
“ऐकावे जनाचे करावे मनाचे.”
शिकत रहा, गुंतवणूक करत रहा!!!